حل کردن دین در اجزای جامعه بسیار مهم و حیاتی است. در جامعه ما بسیاری از افراد خمس و زکات نمی پردازند این امر سبب می شود که حرام خواری در جامعه رشد پیدا کرده و خطری مهلک جامعه معنوی را تهدید کند. این در حالی است که نهادی نسبتا شبیه مانند مالیات وجود دارد و طراحی های متعددی برای اجرایی کردن آن در نظر گرفته شده و رنگ و بوی اجبار و تکلیف به خود گرفته در صورتی که خمس و زکات که با اهمیت ترند اختیاری و بستر برای فرار از آنها کاملا مهیا است.

اساسا مهمترین وظیفه قدرت اجرایی در جهان بینی معنوی توجه به روح معنوی جامعه و جلوگیری از آسیب آن است. در طراحی جامعه اسلامی توجه به رزق حلال مردم بسیار پراهمیت تر از توسعه رفاه و درآمد اجتماعی است. می توان با تلفیق خمس و زکات در مالیات به نوعی طراحی دست یافت که فرد ضمن پرداخت مالیات به طور ضمنی زکات و خمس خود را نیز پرداخته باشد. با این طراحی هر چند که دستیابی به آن به دلیل دامنه متغیر خمس و زکات بسیار مشکل است. عملا بسترهای عدم پرداخت را از بین برده و با معنوی کردن مفهوم مالیات پرداخت آن از سوی مؤدی راحت تر شده و مشکلاتی همچون اهمال و عدم توجه به این دو نهاد در جامعه از بین خواهد رفت.

حالت روانی خاص در انسانها به نام «تبعیت» و میل به همرنگی با جماعت سبب شده نهاد ولایت در میان نهادهای معنوی بیشترین درخشش را داشته باشد. تبعیت فی البداهه و بدون دلیل انسانها سبب می شود تا انسانها به شیوه رهبران خود زندگی کنند. در طراحی اسلامی نامحسوس ترین و قوی ترین نهاد معنوی «ولایت» است. به طوری که قسمت محسوس و قابل درک ولایت مانند بخش کوچکی از یک کوه یخ است که از آب سر بر آورده و بخش عمده آن نامحسوس و پنهان مانده.

ولایت یکی از اسرار سرشت آدمی به نام تبعیت را نشانه گرفته و تحت تاثیر قرار می دهد و سبب سرعت، استحکام و نتیجه بخشی کل طراحی های معنوی دیگر می شود.

در عین اهمیت بسیار بالای این نهاد دایره حساسیت این نهاد نیز بسیار بالا است به طوری که کوچکترین اشتباه مرتبط با این نهاد سبب تضعیف تاثیرگذاری محرک ها و حتی واکنش منفی به محرک ها و در نتیجه تضعیف یا نابودی جامعه معنوی را به همراه خواهد داشت.

«نهاد» دامنه وسیعی دارد. نهاد ارتباط عمیقی با فرهنگ دارد. یک خودکار هم یک نهاد است اساساً نهاد به هر چیزی اطلاق می شود که ساخته دست انسان یا متاثر از افعال انسان باشد.[1]هر چیزی که در طبیعت وجود دارد به محض اینکه با کوچکترین عامل انسانی برخورد کند تبدیل به نهاد می شود. به طور مثال نوشتن بر روی تنه یک درخت، ایجاد یک نهاد است و به محض اینکه رهگذر این کار ناپسند را می بیند تداعی ها و اطلاعاتی مرتبط با آن در ضمیر ناخودآگاه خود حس می کند و حتی شاید تداعی مثبت باشد و او تحریک به انجام این عمل بر روی درخت دیگری باشد.

 تاثیرات نهادها ریز و درشت همه باید مورد نظر قرار بگیرد. خشت خشت یک جامعه باید با جهان بینی معنوی طراحی شود. به طور مثال بعضی شهرهای دنیا برج های بلندی به نشانه تمدن (مادی) در شهرهای خودمی سازند. این برج ها در ضمیر ناخودآگاه فرد پیشرفته بودن، تکنولوژی بالا، زیبایی مادی و ... را تداعی می کند. آیا یک برج شهر معنوی اسلامی چنین چیزهایی را باید تداعی کند؟ یک برج به عنوان نماد یک کشور اسلامی هر چند نافی موارد بالا نمی تواند باشد اما بوی دیگری می دهد و نگاه به آن انسان را به یاد هدفش، اصالتش، انتظارش و ... می اندازد. در نهاد سازی به سنگ هم باید جان بخشید چون توان سخن گفتن را دارد.

نهادها در طراحی اسلامی سلسله مراتب دارند و از یک نوشته ساده و یا ایجاد یک نماد ساده در طبیعت شروع شده و به مرکز نهادها نزدیک می شوند. مرکز نهادها که معرف جامع اصول، اهداف و نهایت کمال نهاد است به «ولایت» معروف است.