از طرف دیگر، اسلامى است؛ به خاطر اینکه

غایات، اهداف، ارزشها و شیوه‌هاى کار، همه از اسلام مایه خواهد گرفت؛

یعنى تکیه‌ى ما به مفاهیم اسلامى و معارف اسلامى است. ما یک جامعه‌ى اسلامى هستیم،

یک حکومت اسلامى هستیم و افتخار ما به این است که میتوانیم از منبع اسلام استفاده کنیم.

خوشبختانه منابع اسلامى هم در اختیار ما وجود دارد؛ قرآن هست، سنت هست و مفاهیم بسیار غنى و ممتازى که در فلسفه‌ى ما و در کلام ما و در فقه ما و در حقوق ما وجود دارد. بنابراین «اسلامى» هم به این مناسبت است.

........................

.....البته اینکه ما میگوئیم ایرانى یا اسلامى، مطلقاً به این معنا نیست که ما از دستاوردهاى دیگران استفاده نخواهیم کرد؛ نه، ما براى به دست آوردن علم، هیچ محدودیتى براى خودمان قائل نیستیم. هر جائى که علم وجود دارد، معرفتِ درست وجود دارد، تجربه‌ى صحیح وجود دارد، به سراغ آن خواهیم رفت؛ منتها چشم‌بسته و کورکورانه چیزى را از جائى نخواهیم گرفت. از همه‌ى آنچه که در دنیاى معرفت وجود دارد و میشود از آن استفاده کرد، استفاده خواهیم کرد.

در خصوص ایرانى بودن الگو، علاوه بر آنچه که دوستان گفتند؛ که خوب، شرائط تاریخى، شرائط جغرافیائى، شرائط فرهنگى، شرائط اقلیمى، شرائط جغرافیاى سیاسى در تشکیل این الگو تأثیر میگذارد - که قطعاً اینها درست است -

این نکته هم مطرح است که طراحان آن، متفکران ایرانى هستند؛

این کاملاً وجه مناسبى است براى عنوان ایرانى؛

یعنى ما نمیخواهیم این را از دیگران بگیریم؛

ما میخواهیم آنچه را که خودمان لازم میدانیم، مصلحت کشورمان میدانیم، آینده‌مان را میتوانیم با آن تصویر و ترسیم کنیم، این را در یک قالبى بریزیم. بنابراین، این الگو ایرانى است.

خوب، دوستان در زمینه‌ى مفردات این جمله، بحثهاى خوبى کردند؛ «الگوى اسلامى - ایرانىِ پیشرفت». درباره‌ى اینکه الگو معنایش چیست، ایرانى به چه لحاظ، اسلامى به چه لحاظ، و پیشرفت در چه جهات، بحثهاى خوبى انجام گرفت. آنچه که من میخواهم اضافه کنم، این است که

اولاً کلمه‌ى «پیشرفت» را ما با دقت انتخاب کردیم؛ تعمداً نخواستیم کلمه‌ى «توسعه» را به کار ببریم.

علت این است که کلمه‌ى توسعه، یک بار ارزشى و معنائى دارد؛ التزاماتى با خودش همراه دارد که احیاناً ما با آن التزامات همراه نیستیم، موافق نیستیم. ما نمیخواهیم یک اصطلاح جاافتاده‌ى متعارف جهانى را که معناى خاصى را از آن میفهمند، بیاوریم داخل مجموعه‌ى کار خودمان بکنیم. ما مفهومى را که مورد نظر خودمان است، مطرح و عرضه میکنیم؛ این مفهوم عبارت است از «پیشرفت». معادل معناى فارسى پیشرفت را میدانیم؛ میدانیم مراد از پیشرفت چیست. تعریف هم خواهیم کرد کهمنظور ما از این پیشرفتى که در فارسى معنایش روشن است، چیست؛ پیشرفت در چه ساحتهائى است، به چه سمتى است. ما این وام نگرفتن مفاهیم را در موارد دیگرى هم در انقلاب داشته‌ایم. ما از کلمه‌ى «امپریالیسم» استفاده نکردیم؛ کلمه‌ى «استکبار» را آوردیم. ممکن است یک زوایائى در معناى امپریالیسم وجود داشته باشد که مورد نظر ما نیست. حساسیت ما بر روى آن زوایا نیست؛ حساسیت ما بر روى آن معنائى است که از کلمه‌ى «استکبار» به دست مى‌آید. لذا این را مطرح کردیم، در انقلاب جا افتاد؛ دنیا هم امروز منظور ما را میفهمد. و همچنین مفاهیم دیگرى.
مفهوم پیشرفت، براى ما مفهوم روشنى است. ما «پیشرفت» را به کار میبریم و تعریف میکنیم که مقصود ما از پیشرفت چیست.

مطلب بعدى این است که محصول این کار ( یعنی طراحی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت )، زودبازده نیست.

ما با توجه به این نکته، وارد این قضیه شدیم. البته بعضى از آقایان طرحها و پیشنهادهائى براى محصول زود هم مطرح کردند، ایرادى هم ندارد؛

لیکن آن چیزى که مورد نظر ماست، جز در بلندمدت و با یک نگاه خوشبینانه در میان‌مدت، به دست نخواهد آمد؛ این یک کار طولانى است.

اگر ما توانستیم به حول و قوه‌ى الهى، در یک فرایند معقول، به الگوى توسعه‌ى اسلامى - ایرانىِ پیشرفت دست پیدا کنیم،

این یک سند بالادستى خواهد بود نسبت به همه‌ى اسناد برنامه‌اى کشور و چشم‌انداز کشور و سیاستگذارى‌هاى کشور.

یعنى حتّى چشم‌اندازهاى بیست‌ساله و ده‌ساله که در آینده تدوین خواهد شد، باید بر اساس این الگو تدوین شود؛ سیاستگذارى‌هائى که خواهد شد - سیاستهاى کلان کشور - باید از این الگو پیروى کند و در درون این الگو بگنجد.

البته این الگو، یک الگوى غیر قابل انعطاف نیست.

آنچه که به دست خواهد آمد، حرف آخر نیست؛ یقیناً شرائط نوبه‌نوى روزگار، ایجاد تغییراتى را ایجاب میکند؛ این تغییرات باید انجام بگیرد. بنابراین الگو، یک الگوى منعطف است؛ یعنى قابل انعطاف است.

هدفها مشخص است؛ راهبردها ممکن است به حسب شرائط گوناگون تغییر پیدا کند و حک و اصلاح شود.

بنابراین ما در این قضیه هیچ دچار شتابزدگى نخواهیم شد. البته شتاب معقول باید وجود داشته باشد؛ لیکن شتابزده نخواهیم شد

و ان‌شاءاللَّه با حرکت صحیح و متینى پیش خواهیم رفت.

این اولین نشست از نوع خود در جمهورى اسلامى است.

ما نشستهاى زیادى داشته‌ایم؛ چه آن دیدارهائى که خود بنده با مجموعه‌هاى مختلف داشته‌ام، چه آنچه که اطلاع دارم اتفاق افتاده. بنابراین ما تا کنون از این نوع نشست نداشته‌ایم.

مقصود ما از تشکیل این نشست - یا درست‌تر بگویم: سلسله‌ى نشستهائى که ان‌شاءاللَّه در آینده خواهیم داشت -

اهداف ....

1- در درجه‌ى اول این است که متفکران کشور، اندیشه‌ورزان کشور، خودشان را درگیر مسائل کلان کشور بکنند.

کشور مسائل اساسى‌اى دارد. کارهاى بزرگى هست که باید انجام بگیرد. توانائى‌ها و ظرفیتهاى بسیارى هست که میتواند در خدمت این حرکت عظیم انجام بگیرد. این مقصود تحقق نخواهد یافت، مگر اینکه زبدگان، فرزانگان و اندیشه‌ورزان، خودشان را با این مسائل کلان مرتبط و درگیر کنند. این باید اتفاق بیفتد و ان‌شاءاللَّه این خواهد شد.

مسئله‌ى تدوین الگوى اسلامى - ایرانى براى پیشرفت، یکى از مسائل کلان ماست؛ که البته این مسئله در دل خود، ده‌ها مسئله دارد،

که بعد عرض خواهم کرد. این رشته در خصوص همین مسئله استمرار خواهد داشت و در کنار این، مسائل کلان دیگرى وجود دارد که بایستى مطرح شود.

2- هدف دومى که ما از تشکیل این جلسه داشته‌ایم، این است که یک فرهنگ و یک گفتمان، اول در میان نخبگان و به تبع آن در سطح عموم جامعه به وجود بیاید.

همین حرفهائى که شما امشب بیان کردید، وقتى در سطح جامعه منتشر شود، ذهن نخبگان و سپس ذهن عموم مردم را به یک سمت اساسى سوق خواهد داد؛

اندیشیدن در مورد الگوى توسعه و مدل حرکت به سمت جلو، احساس اینکه باید در این زمینه مستقل باشیم و روى پاى خودمان بایستیم،

عیوب وابستگى و تکیه کردن به الگوهاى بیگانه گسترش خواهد یافت. ما امروز به این احتیاج داریم. متأسفانه جامعه‌ى نخبگانى ما هنوز در بخشهاى مهمى از این مسئله به یک نتیجه‌ى صحیح و درست نرسیده‌اند؛ که این باید اتفاق بیفتد و به حول و قوه‌ى الهى اتفاق خواهد افتاد.

3- هدف سوم ما هم این است که بالاخره براى اداره‌ى کشور در ده‌ها سال آینده، لازم است جاده‌سازى کنیم، ریل‌گذارى کنیم.(دقت کنید)

این جلسه و جلسات مشابه، به این ریل‌گذارى و جاده‌سازى منتهى خواهد شد.

اینها اهداف ماست از تشکیل این جلسه و جلسات بعدى که ان‌شاءاللَّه تشکیل خواهد شد.
بنابراین کار متعلق به اشخاص و مقامات نیست، کار متعلق به بنده نیست؛ این کارِ همه است. همه‌ى ما در زمینه‌ى این کارى که دارد انجام میگیرد، مسئولیت داریم. هر کدام به قدر توانائى‌هاى خودمان، ظرفیتهاى خودمان، سعه و شعاع قدرتى که در اختیار ما هست، در این زمینه مسئولیم، که باید ان‌شاءاللَّه دنبال کنیم. این یک مطلب.